Dạy dỗ trẻ con là nghĩa vụ của người lớn đối với thế hệ tương lai. Đây là chuyện đòi hỏi nhiều tâm huyết và thời gian, bởi vậy mỗi người lớn nên dành tâm sức để dạy trẻ, trang bị cho con kỹ năng sống và một tâm thái lạc quan tích cực. Điều này cần thiết hơn nhiều so với điểm số hoặc kết quả học hành.

Trên thực tế, khi bảo ban trẻ em có rất nhiều điều không như ý. Khi trẻ học không tốt, áp lực tâm lý khiến cha mẹ bực bội, tức giận mắng hoặc phạt con. Mặc dù vậy, có rất nhiều lý do dẫn tới tình trạng học lực của bé kém. Trong đó, không hẳn toàn bộ lỗi đều là do con.

Trước khi đánh mắng các con, phụ huynh cũng cần tự nhìn lại mình, xem bản thân có mắc những sai lầm dưới đây hay không, dẫn tới trường hợp con học ngày càng sa sút hơn.

Sai lầm thứ nhất: Liên tục gây áp lực, ép con học

Nhiều bậc phụ huynh cho rằng con học kém vì lười, thời gian dành cho việc học chưa đủ nên ép con học thật nhiều với nguồn giáo viên nước ngoài hàng ngày. Đứa trẻ đi học cả ngày ở trường, đến tối lại tiếp tục phải ngồi vào bàn học, “học cho đến xong bài mới thôi”. Trẻ con hiếu động ham chơi, khi bị ép học quá nhiều dẫn đến mệt mỏi về tinh thần, sinh ra suy nghĩ ghét đi học, chỉ thích nghỉ.

Hoặc có nhiều người lớn, khi nhìn thấy các bé đang lúc rảnh rỗi hoặc đang nghỉ ngơi, liền thúc giục: “Tranh thủ mà học cho xong bài đi rồi mai nghỉ đỡ phải học”, “Con chơi nhiều rồi đấy, đi làm bài tập ngay đi!”. Như vậy việc học, có thể là quá trình thú vị tìm hiểu và khám phá kiến thức đã biến thành một hoạt động bắt buộc và tẻ nhạt. Hậu quả là khiến trẻ sinh ra tâm lý làm bài cho nhanh, qua loa để tiếp tục được chơi.

Nếu như mục đích của giáo dục là để con trẻ tiếp thu kiến thức và nâng cao khả năng tư duy, thì có thể thấy, một đứa trẻ luôn học để đối phó, không phải bắt nguồn từ chính bản thân chúng hay niềm đam mê đã không đạt được mục đích này.

Sai lầm thứ hai: Mắng mỏ và chê bai con

Bất cứ một câu nói nào của người lớn, nhất là những câu nói nhắc đi nhắc lại, đều có thể trở thành khái niệm đối với trẻ. Những lời chê bai như “Sao con học kém thế? Mẹ nói mãi mà không hiểu”, “Có mỗi học thôi mà con cũng không giỏi được là sao?” rất phổ biến.

Nhiều bậc phụ huynh khi dạy dỗ con, vì không đủ nhẫn nại khi con chưa hiểu kiến thức nên hay có những lời chỉ trích về học lực của trẻ, vô tình khiến đứa trẻ nghĩ rằng “Mình học dốt”. Con sẽ không còn muốn cố gắng vì tự mặc định bản thân vốn không học giỏi.

Thay vào đó, người lớn nên khen và khuyến khích những ưu điểm của con nhiều hơn. Ví dụ như sự cố gắng của con trong học tập, đứa trẻ đã tiến bộ hơn so với trước… những điều này tuy có phần “vô hình” hơn điểm số nhưng cũng thể hiện phụ huynh đã đánh giá cao sự cố gắng của con.

Bằng cách đề cao từng ưu điểm nhỏ của trẻ, con sẽ dần tự tin hơn, cha mẹ cũng xây dựng được cho con niềm đam mê học tập.

Sai lầm thứ ba: Quá để tâm đến kết quả

Từng có phụ huynh luôn nói với con mình: “Nếu con được điểm 10 thì mẹ sẽ mua đồ chơi cho con”, “Chỉ được có ngần này thôi à, con nhìn xem con sai ở đâu rồi?”. Và đây không phải hiện tượng “hiếm” khi cha mẹ Việt dạy con.

Nếu dùng cách coi điểm số là tiêu chí để đánh giá con học tốt hay kém thì phụ huynh đã tạo cho trẻ một áp lực vô hình. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc con làm bài không tốt ví như con bị mệt hôm đi thi, tâm trạng căng thẳng khiến con nhầm lẫn … Nếu phụ huynh luôn hy vọng con phải liên tục học tốt, chẳng phải chúng ta đã đặt nặng mong muốn của bản thân lên vai con rồi sao? Người lớn còn có thể mắc lỗi, huống hồ những đứa trẻ vốn đang e dè đi từng bước khám phá về cuộc sống.

Hơn nữa có những đứa trẻ học giỏi tiếng Anh, nhưng không giỏi toán hoặc các môn khoa học, nếu cứ tạo áp lực rằng con phải học đều tất cả các môn sẽ khiến con mệt mỏi hoặc sinh ra suy nghĩ mình phải được điểm cao bằng mọi cách. Từ đó mà hỏi bài bạn, gian lận để có được kết quả như phụ huynh mong muốn.

Sai lầm thứ tư: So sánh con với bạn A, bạn B

“Sao con không nhìn bạn A kìa, nhà nó không giàu mà còn học giỏi thế”, “Con hãy xem bạn B kìa, lần nào bạn ấy cũng được tuyên dương ở lớp, con không xấu hổ à”. Một số phụ huynh cho rằng so sánh con với các bạn sẽ khiến con thấy chỗ thiếu sót của bản thân để thay đổi.

Thực tế thì trẻ con sẽ cảm thấy không được tôn trọng, tự ti và sinh ra suy nghĩ ghen tị. Nếu như con chỉ nỗ lực để chiến thắng “đứa trẻ kia” thì mục đích học tập của trẻ chỉ là tranh hơn thua với người khác, chứ không phải xây dựng kiến thức, tạo giá trị cho bản thân.

Mỗi đứa bé giống như một gam màu của cuộc sống, vô cùng phong phú và đa dạng. Có bé thích học âm nhạc, có bé thiên hướng về ngôn ngữ, có em lại thích học toán và các môn khoa học… Cha mẹ không nên bắtép con hướng theo hình tượng của một người khác, mà nên khuyến khích giúp con nhìn ra những ưu điểm.

Khi thấy con học không tốt, trước khi mắng nhiếctrách mắng con, các bậc cha mẹ chúng ta đều nên nhìn lại chính mìnhbản thân một chút, xem xem cách chỉ bảo con của mình đã tốt chưa, xem mình đã xem xét và cân nhắc cảm xúc của con chưa?

Phụ huynh nên nhớ, dạy con đạt điểm 10 hay học giỏi không phải lý tưởng cuối cùng mà dạy con trở thành một người có nhân cách tốt, thành tựu phẩm cách của con mới là điều mang đến điều đúng đắn cho trẻ suốt cả cuộc đời.

Today Education - Giáo viên bản ngữ